Ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie nakłada na gminy obowiązek realizacji określonych zadań. Zgodnie z art.6 ust.1 ww ustawy, do zadań własnych gminy w tym zakresie należą:
- opracowanie i realizacja gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie;
- prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie; w szczególności poprzez działania edukacyjne służące wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie;
- zapewnienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsc w ośrodkach wsparcia;
- tworzenie zespołów interdyscyplinarnych.
Gmina Lipnica podejmuje działania na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie i ochrony ofiar przemocy w rodzinie w szczególności w ramach pracy w Zespole Interdyscyplinarnym powołanym przez Wójta Gminy Lipnica.
Aktualny skład Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego w Lipnicy:
- EWA SENIUŚ – OLIK: PRZEWODNICZĄCA (przedstawiciel pomocy społecznej)
- JOLANTA WRYCZA – SKONECZNA: CZŁONEK (przedstawiciel oświaty)
- SYLWIA SOŁTYNIAK : CZŁONEK (przedstawiciel gminnej komisji alkoholowej)
- STEFAN RUDNIK: CZŁONEK (przedstawiciel oświaty)
- MARCIN CZARNOWSKI: CZŁONEK (przedstawiciel Policji)
- KRZYSZTOF PELC: CZŁONEK (kurator sądowy)
Przemoc w rodzinie, zwana inaczej przemocą domową – określona jest jako „jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób wymienionych w pkt 1 („małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu” a także inna osoba wspólnie zamieszkująca lub gospodarująca”), w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.”
Przemoc w rodzinie często definiuje się także jako podjęcie lub zaniechanie określonych działań względem innego członka rodziny, z wykorzystaniem przewagi sił sprawcy nad ofiarą lub ofiarami, w celu wyrządzenia krzywdy, spowodowania szkody lub cierpienia. Działania takie (lub zaniechanie działania) godzi w prawa i dobra osobiste osób uwikłanych w przemoc, najczęściej w ich zdrowie fizyczne i psychiczne. Specjaliści zajmujący się problematyką przemocy wskazują na kilka aspektów charakterystycznych dla jej występowania:
- Przemoc jest intencjonalna.
Przemoc jest zamierzonym działaniem człowieka lub zaniechaniem jego działania. Ma na celu kontrolowanie i podporządkowanie ofiary. - Siły są nierównomierne.
Występuje tzw. „asymetria relacji”. Osoba stosująca przemoc ma przewagę nad ofiarą. - Naruszone zostają prawa i dobra osobiste.
Przemoc polega na naruszeniu przez osobę sprawcy podstawowych praw ofiary (np. prawo do godności, szacunku, nietykalności fizycznej itp.). - Powoduje cierpienie i ból.
Sprawca naraża zdrowie fizyczne i psychiczne, a często także i życie ofiary na poważne szkody. Doświadczanie bólu i cierpienia sprawia, że zdolność do samoobrony ofiary, a także jej wiara w możliwość przerwania przemocy znacznie maleje.
Ofiara przemocy w rodzinie to osoby dotknięte przemocą domową, niezależnie od płci, wieku, stanu zdrowia (w tym psychicznego) oraz sprawności intelektualnej. Ofiarami przemocy są również małoletnie dzieci, które – nie będąc bezpośrednio poszkodowanymi – doznają głębokich urazów jako świadkowie.
W Kodeksie karnym funkcjonuje natomiast pojęcie „pokrzywdzonego”: „pokrzywdzonym jest osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo”.
Sprawcą przemocy w rodzinie jest osoba dokonująca aktu/aktów przemocy, niezależnie od jej formy, czasu trwania i powodów, dla których stosuje takie zachowania nawet, jeśli nie zostało wobec niej wniesione oskarżenie.
Świadkiem przemocy jest osoba, która bezpośrednio lub pośrednio uczestniczy w sytuacji przemocy (widzi, słyszy, wie lub podejrzewa, że w rodzinie dochodzi do aktów przemocy). Dzięki swoim działaniom (ujawnienie) może przyczynić się do przerwania przemocy.
Niebieska Karta
Niebieska Karta jest formularzem opisującym sytuacje, w których dochodzi do przemocy w rodzinie, a także działania podejmowane na rzecz osoby poszkodowanej.
Niebieska Karta może być wypełniona przez:
- funkcjonariusza policji,
- pracownika socjalnego,
- lekarz, pielęgniarka, położna, ratownik medyczny,
- pedagoga, psychologa, wychowawcę,
- członka komisji rozwiązywania problemów alkoholowych.
Po wypełnieniu Niebieska Karta jest przekazywana do Przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego.
Siedziba Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Lipnicy
u. Józefa Słomińskiego 19, 77-130 Lipnica
numer kontaktowy: 59 821 70 94
Przydatne linki, w tym do bazy teleadresowej jednostek z terenu województwa pomorskiego działających na rzecz osób dotkniętych przemocą:
- http://www.psychologia.edu.pl/kryzysy-osobiste/telefon-kryzysowy-116123.html
- http://www.niebieskalinia.pl/
- http://www.niebieskalinia.org/
- http://www.niebieskalinia.info/
- https://116111.pl/polecamy/telefony-zaufania-,aid,8
- http://www.gdansk-polnoc.sr.gov.pl/srgdapn2/index.php?option=com_content&view=article&id=123&Itemid=93
- http://www.gdansk.so.gov.pl/pomoc-dla-osob-dotknietych-przemoca-w-rodzinie-wojewodztwo-pomorskie-2019