Ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie nakłada na gminy obowiązek realizacji określonych zadań.  Zgodnie z art.6 ust.1 ww ustawy, do zadań własnych gminy w tym zakresie należą:

  1. opracowanie i realizacja gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie;
  2. prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie; w szczególności poprzez działania edukacyjne służące wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie;
  3. zapewnienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsc w ośrodkach wsparcia;
  4. tworzenie zespołów interdyscyplinarnych.

Gmina Lipnica podejmuje działania na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie i ochrony ofiar przemocy w rodzinie w szczególności w ramach pracy w Zespole Interdyscyplinarnym powołanym przez Wójta Gminy Lipnica.

Aktualny skład Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego w Lipnicy:

  1. EWA SENIUŚ – OLIK: PRZEWODNICZĄCA (przedstawiciel pomocy społecznej)
  2. JOLANTA WRYCZA – SKONECZNA: CZŁONEK (przedstawiciel oświaty)
  3. SYLWIA SOŁTYNIAK : CZŁONEK (przedstawiciel gminnej komisji alkoholowej)
  4. STEFAN RUDNIK: CZŁONEK (przedstawiciel oświaty)
  5. MARCIN CZARNOWSKI: CZŁONEK (przedstawiciel Policji)
  6. KRZYSZTOF PELC: CZŁONEK (kurator sądowy)

            Przemoc w rodzinie, zwana inaczej przemocą domową – określona jest jako „jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób wymienionych w pkt 1 („małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu” a także inna osoba wspólnie zamieszkująca lub gospodarująca”), w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.”

Przemoc w rodzinie często definiuje się także jako podjęcie lub zaniechanie określonych działań względem innego członka rodziny, z wykorzystaniem przewagi sił sprawcy nad ofiarą lub ofiarami, w celu wyrządzenia krzywdy, spowodowania szkody lub cierpienia. Działania takie (lub zaniechanie działania) godzi w prawa i dobra osobiste osób uwikłanych w przemoc, najczęściej  w ich zdrowie fizyczne i psychiczne. Specjaliści zajmujący się problematyką przemocy wskazują na kilka aspektów charakterystycznych dla  jej występowania:

  • Przemoc jest intencjonalna.
    Przemoc jest zamierzonym działaniem człowieka lub zaniechaniem jego działania. Ma na celu kontrolowanie i podporządkowanie ofiary.
  • Siły są nierównomierne.
    Występuje tzw. „asymetria relacji”. Osoba stosująca przemoc ma przewagę nad ofiarą.
  • Naruszone zostają prawa i dobra osobiste.
    Przemoc polega na naruszeniu przez osobę sprawcy podstawowych praw ofiary (np. prawo do godności, szacunku, nietykalności fizycznej itp.).
  • Powoduje cierpienie i ból.
    Sprawca naraża zdrowie fizyczne i psychiczne, a często także i życie ofiary na poważne szkody. Doświadczanie bólu i cierpienia sprawia, że zdolność do samoobrony ofiary, a także jej wiara w możliwość przerwania przemocy znacznie maleje.

Ofiara przemocy w rodzinie to osoby dotknięte przemocą domową, niezależnie od płci, wieku, stanu zdrowia (w tym psychicznego) oraz sprawności intelektualnej. Ofiarami przemocy są również małoletnie dzieci, które – nie będąc bezpośrednio poszkodowanymi – doznają głębokich urazów jako świadkowie.

W Kodeksie karnym funkcjonuje natomiast pojęcie „pokrzywdzonego”: pokrzywdzonym jest osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo”.

Sprawcą przemocy w  rodzinie jest osoba dokonująca aktu/aktów przemocy, niezależnie od jej formy, czasu trwania i powodów, dla których stosuje takie zachowania nawet, jeśli nie zostało wobec niej wniesione oskarżenie.

Świadkiem przemocy jest osoba, która bezpośrednio lub pośrednio uczestniczy w sytuacji przemocy (widzi, słyszy, wie lub podejrzewa, że w rodzinie dochodzi do aktów przemocy). Dzięki swoim działaniom (ujawnienie) może przyczynić się do przerwania przemocy.

Niebieska Karta

Niebieska Karta jest formularzem opisującym sytuacje, w których dochodzi do przemocy w rodzinie, a także działania podejmowane na rzecz osoby poszkodowanej.

Niebieska Karta może być wypełniona przez:

  • funkcjonariusza policji,
  • pracownika socjalnego,
  • lekarz, pielęgniarka, położna, ratownik medyczny,
  • pedagoga, psychologa, wychowawcę,
  • członka komisji rozwiązywania problemów alkoholowych.

Po wypełnieniu Niebieska Karta jest przekazywana do Przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego.

Siedziba Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego 

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Lipnicy
u. Józefa Słomińskiego 19, 77-130 Lipnica
numer kontaktowy: 59 821 70 94

Przydatne linki, w tym do bazy teleadresowej jednostek z terenu województwa pomorskiego działających na rzecz osób dotkniętych przemocą: